زبان برنامهنویسی اسکرچ
خوبی تکنولوژی این است که برای یادگیری علایق‌تان، محدود نمی‌شوید! کودکان برنامه‌نویس؟ شاید هم سالمندان برنامه‌نویس؟ به نظر شما کسی که زبان‌های برنامهنویسی را بلد نباشد یا به دلیل محدودیت سنی، درک درستی از برنامهنویسی نداشته باشد، می‌تواند برنامه‌نویس شود؟ اگر زبان برنامهنویسی اسکرچ را بشناسید، طبیعتا پاسخ‌تان مثبت خواهد بود!
این زبان برنامهنویسی به شما کمک می‌کند به بهترین روش ممکن، منطق برنامهنویسی را درک کنید و رفته رفته به یک برنامه‌نویس حرفه‌ای تبدیل شوید.
زبان برنامهنویسی اسکرچ چیست؟
واژه اسکرچ در زبان انگلیسی به معنای سرهم‌بندی است که اشاره به رویکرد این زبان دارد. البته به کاری که یک دی‌جی انجام می‌دهد نیز اسکرچ می‌گویند. بنابراین، این واژه از این دو مفهوم الهام گرفته شده است.
در حالی که بیش از یک دهه از ظهور این زبان برنامهنویسی می‌گذرد، اسکرچ (Scratch) همچنان یکی از یکه‌تازان برای مبتدیان برنامهنویسی خصوصا کودکان است. زبان کدنویسی اسکرچ، با رویکرد بلوکی (لگویی) است که بدون نیاز به هیچ دانش پیش زمینه و صرفا علاقه به کدنویسی، شما را وارد دنیای برنامهنویسی می‌کند. یعنی برای طراحی یک برنامه، کافیست بلوک‌ها را درگ و دراپ (Drag & Drop) کنید و به خروجی که می‌خواهید برسید.
هدف اصلی اسکرچ پرورش استعدادهای برنامهنویسی در سنین پایین، خصوصا ۸ تا ۱۲ سال بود، اما امروزه شاهد سالمندان و مبتدیان برنامهنویسی هستیم که برای درک بهتر منطق پشت کدنویسی، اقدام به استفاده از اسکرچ می‌کنند. البته پس از مدتی نسخه‌ی اسکرچ جونیور (Scratch Jr) به بازار آمد تا کودکان زیر ۷ سال هم بتوانند کد بنویسند.
میشل رزنیک (Mitchel Resnik) رهبر این زبان برنامهنویسی، شعار سه کلمه‌ای «تصور کن، برنامهنویسی کن و به اشتراک بگذار» را برای اسکرچ انتخاب کرد، چرا که معتقد بود قدرت خلاقیت، مهم‌ترین قدرتی است که در کودکان وجود داشته و قابل پرورش است. البته یکی از اهداف اسکرچ، ساخت بازی‌هایی بود که کودکان نقش اصلی و داستان آن را تعیین می‌کردند. این یعنی خالق اثری شوند که خودشان از بازی با آن لذت می‌برند.
محیط برنامهنویسی اسکرچ طوری است که به راحتی می‌توان برنامه‌های نوشته شده به همراه المان‌های دیگر مورد استفاده (موسیقی، گرافیک و…) را با سایر اعضا به اشتراک گذاشت. همین امر یعنی، الهام گرفتن در کنار خلاقیت بی‌نهایت، رعایت می‌شود.
کاربردهای کدنویسی با اسکرچ
اسکرچ یک زبان برنامهنویسی است و امکانات کافی برای توسعه یک نرم‌افزار را دارد. اما مقایسه آن با زبان‌های برنامهنویسی رده بالا در جهان، کمی اغراق‌آمیز است؛ پس هرگز نمی‌توان آن را رقیبی برای جاوا یا پایتون دانست. در مجموع، شکل‌گیری پایه‌های منطق برنامهنویسی را می‌توان به عهده این زبان و محیط گذاشت.
با اسکرچ می‌توانید:
- بازی طراحی کنید
- نرم‌افزارهای محاسباتی طراحی کنید
- دستورات ادراکی ربات‌ها را پیاده‌سازی کنید
- انیمیشن و تیزرهای انیمیت شده طراحی کنید
- پروژه‌های مشخص و از پیش تعیین شده را طراحی کنید
- و…
آیا با اسکرچ می‌توان درآمد داشت؟
هر زبان برنامهنویسی لزوما به صورت مستقیم درآمدزا نیست. این یعنی یک زبان ممکن است به شما کمک کند تا زبان برنامهنویسی دیگری را بهتر فراگرفته و نهایتا با زبان دوم، درآمدزایی کنید. اما در ارتباط با اسکرچ موضوع کمی گسترده‌تر است. هر کسی که با اسکرچ کار کند یا به نحوی قدرت حل مساله و درک کدنویسی خود را افزایش می‌دهد که خود سرمایه‌گذاری برای آینده است یا مستقیما از طریق فروش برنامه‌های یا بخشی از آن‌ها قادر به کسب درآمد خواهد بود.
برای نصب اسکرچ به چه سیستمی نیاز داریم؟
مهم‌ترین ویژگی یک زبان برنامهنویسی خوب، قابلیت نصب و کار با محیط آن بر روی دستگاه‌های مختلف است. از سویی، چون مخاطب اصلی این زبان کودکان هستند، طبیعتا کار با تبلت‌های ساده (که عموما سخت‌افزارهای قدرتمندی ندارند) میان آن‌ها رایج‌تر است. این یعنی، اسکرچ باید به قدری انعطاف‌پذیر باشد تا بتوان آن را بر روی سیستم‌های معمولی راه‌اندازی کرد.
از جمله مزایای اسکرچ را می‌توان پشتیبانی از پلتفرم‌ها و سیستم عامل‌های مختلف دانست. فرقی نمی‌کند کاربر ویندوز هستید یا مک، اندروید یا آی‌او‌اس، یا حتی می‌خواهید از نسخه‌ی وب استفاده کنید، اسکرچ برای پاسخگویی به علایق شما و تقویت قدرت برنامهنویسی در میان مبتدیان، خصوصا کودکان و نوجوانان، گوش به فرمان است.
نسخه‌های مختلفی که تا کنون منتشر شده
با اینکه یک دهه از انتشار اولین نسخه رسمی اسکرچ می‌گذرد، تا کنون نسخه‌های مختلفی از آن به بازار عرضه شده تا در پوشش باگ‌های احتمالی، پیشتاز باشد؛ در حال حاضر آخرین نسخه اسکرچ قابل دسترس برای عموم، Scratch 3 بوده که حدود ۳ سال از انتشار آن می‌گذرد؛ در حال حاضر وبسایت رسمی این زبان برنامهنویسی همچنان اسکرچ ۳ را به عنوان آخرین نسخه به رسمیت می‌شناسد.
زبان‌های کار با اسکرچ
جالب است بدانید که اسکرچ به زبان‌های مختلفی ارائه می‌شود تا کودکان در سراسر جهان و با هر زبان مادری، قادر به کار با آن باشند. در حال حاضر بیش از ۴۰ زبان مختلف توسط اسکرچ پشتیبانی می‌شود که نسخه فارسی نیز در این ۴۰ گروه قرار می‌گیرد. با اینکه در مواردی اشتباهات ترجمه‌ای گزارش شده، کودکان فارسی زبان می‌توانند به راحتی از این پلتفرم استفاده کنند.
آیا زبانی مشابه اسکرچ وجود دارد؟
با اینکه زبان‌های دیگری چون blockly خدماتی مشابه با اسکرچ ارائه می‌دهند، هنوز هیچ محیط و زبانی نتوانسته است روی دست اسکرچ بیاید. چرا که میلیون‌ها پروژه ساخته شده بر روی وب سایت رسمی اسکرچ قرار دارد و همین امر موجب می‌شود ایده گرفتن برای توسعه برنامه‌ها افزایش یابد. از سوی دیگر، به دلیل محبوبیت بالای این زبان برنامهنویسی، آموزش اسکرچ راحت‌تر از هر زبان مشابهی قابل دریافت است.
سوالات متداول در ارتباط با برنامهنویسی Scratch
با اینکه آشنایی بیشتر با این زبان برنامهنویسی، نیازمند قرارگیری در محیط و شروع برنامهنویسی است، سوالات متداولی در زمینه برنامهنویسی بلوکی وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
آیا زبانی مشابه اسکرچ وجود دارد؟
بله، اما نکته اینجاست که هیچکدام به قدرتمندی اسکرچ عمل نکرده‌اند. در حال حاضر Blocky را می‌توان مشابه Scratch دانست، اما رقیب، هرگز! پیشنهاد می‌کنیم اگر به دنبال یک محیط برنامهنویسی بلوک محور هستید، سمت محیطی غیر از اسکرچ نروید.
آیا باید حتما اسکرچ را نصب کنم؟
اگر به دنبال استفاده از نسخه وب هستید، نیازی به نصب اپلیکیشن ندارید. اما در صورتی که تمایل به برنامهنویسی به صورت آفلاین دارید، نصب محیط اسکرچ الزامی است.
در حال حاضر نصب اسکرچ بر روی گوشی امکان پذیر است؟
وقتی نسخه وب اپلیکیشن از یک برنامه در دسترس باشد، یعنی امکان استفاده از آن بر روی دستگاه‌های مختلف با سیستم عامل‌های متفاوت امکان‌پذیر است. با این که نسخه‌ای به نام اسکرچ اندروید وجود ندارد، نسخه وب آن می‌تواند دسترسی شما به محیط برنامهنویسی اسکرچ را فراهم کند.
نسخه آفلاین اسکرچ چه حداقل‌های سیستمی می‌خواهد؟
نسخه دسکتاپ یا آفلاین اسکرچ با حداقل‌های هر سیستمی سازگار است. پس نگران محدودیت‌های کامپیوتر شخصی یا لپ‌تاپ‌تان نباشید.
زمانی که به خلاقیت کودکان بها داده شود، در آینده و رشد فردی آن‌ها تاثیر شگرفی خواهد گذاشت. روش‌های مختلفی برای تقویت این خلاقیت وجود دارد، اما در عصری که برنامهنویسی یکی از حوزه‌های رتبه‌دار در سراسر جهان محسوب می‌شود، چه بهتر که این خلاقیت با برنامهنویسی رشد داده شود. بنابراین اگر کودکی در اطرافیان خود می‌شناسید یا حتی خودتان دوست دارید برای اولین بار برنامهنویسی را شروع کنید، بد نیست سری به محیط اسکرچ بزنید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.