تفاوت قیمت واقعی و قیمت اسمی در بورس

تفاوت قیمت واقعی و قیمت اسمی در بورس

تحلیل بورس که در آن افراد فعال در بازار با واژگانی از جمله قیمت اسمی و قیمت واقعی مواجه می شوند. قیمت اسمی (ارزش اسمی) و قیمت واقعی (ارزش واقعی)، واژگانی هستند که افراد فعال در بازار سرمایه با آن بسیار مواجه می­‌شوند. به‌ طور کلی، می توان گفت هر سهم دارای چهار نوع قیمت است:

1. قیمت دفتری
2. قیمت ذاتی
3. قیمت اسمی
4. قیمت واقعی

برای ورود به بازار بورس باید با اصطلاحات مالی آشنا باشید که از پایه های اصلی ورود به بازار محسوب می شوند. دانستن چنین اطلاعاتی زمانی به کارمان می آید که می خواهیم شرکت های یک صنعت را مقایسه کنیم و گزینه بهتر را جهت خرید سهام انتخاب کنیم. در واقع هر شرکت سهمی به تعداد مشخصی سهام تقسیم شده است که سرمایه گذاران برای خرید اقدام می کنند و در آخر به اندازه میزان سرمایه گذاری شان مالک شرکت می شوند.

این که ندانید سهمی که می خرید چه ویژگی های دارد و شما را به چه منافعی می رساند و چه مسئولیت های را دارد ممکن است که در آینده دچار زیان شوید. در صورتی که عرضه افزایش یابد سهام کاهش می یابد و اگر این روند ادامه دار باشد امکان دارد قیمت سهم حتی زیر قیمت اسمی برسد اما اگر تقاضا افزایش یابد نشان از عملکرد خوب شرکت است که باعث افزایش قیمت اسمی خواهد شد.

1. قیمت دفتری سهم چیست؟

اگر مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن کم کنیم، مبلغ باقیمانده، نشان‌ دهنده مجموع ارزش سرمایه سهام‌داران شرکت یا به تعبیر دقیق‌تر، مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت را نشان می‌دهد. حالا اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام را بر تعداد سهام شرکت تقسیم کنیم عدد به دست آمده، قیمت دفتری هر سهم خواهد بود.

2. قیمت ذاتی سهم چیست؟

منظور از قیمت ذاتی یک سهم، ارزش واقعی آن سهم است. شاید برای شما این سؤال به وجود آید که چه تفاوتی بین قیمت بازار و قیمت ذاتی یک سهم وجود دارد؟ اجازه بدهید با یک مثال این مورد را توضیح دهیم. فرض کنید اکنون قیمت بازار سهم شرکت الف، ۲۰۰ تومان است؛ به بیان دیگر، سهام شرکت الف با قیمت ۲۰۰ تومان در بازار بورس معامله می‌شود. اما هم‌چنان سرمایه‌گذاران زیادی متقاضی خرید این سهم هستند. اگر از این سرمایه‌گذاران سؤال کنید که چرا قصد دارید سهام این شرکت را خریداری کنید؟ پاسخ همه آن‌ها این خواهد بود که: «به نظر ما، این سهم بیشتر از ۲۰۰ تومان ارزش دارد.»

معنی پاسخ بالا این است که ارزش واقعی سهام شرکت الف، بیشتر از قیمت بازار این سهم است. بنابراین، در یک تعریف ساده، قیمت ذاتی یک سهم، بیانگر ارزشی است که سرمایه‌گذاران برای سهم قائل هستند. بد نیست که در این میان، تعریفی از سهام هم داشته باشیم.

3. قیمت اسمی چیست؟

قیمت اسمی یک سهم، قیمتی است که پذیره ­نویسی سهام شرکت بر اساس آن قیمت انجام می‌شود. مهم ترین ویژگی در تحلیل بورس و بازار سهام قیمت است. قیمت انواع مختلفی دارد در این قسمت به قیمت اسمی اشاره خواهیم کرد. قیمت اسمی سهام مبلغی است که زمان انتشار و چاپ برگه سهام توسط یک شرکت روی آن نوشته می شود. برای این که قیمت اسمی یک سهم را بدانید می توانید از برگه سهام شرکت استفاده کنید. تعداد سهام منتشر شده و قیمت اسمی هر یک از سهام به علاوه تعداد سهامی که سهام دار در اختیار دارد از جمله مواردی است که روی برگه سهم نوشته شده است.

این قیمت در اساسنامه شرکت نیز درج می شود اما هرگز قیمت اصلی برای مبادله و خرید و فروش نخواهد بود در واقع قیمت خرید و فروش هر سهم در بازار فقط با عرضه و تقاضا معلوم می شود. و همچنین قیمت بازاری می تواند با قیمت اسمی متفاوت باشد یا حتی بیشتر و کمتر از ارزش اسمی آن باشد. یک ویژگی مهم برای بررسی شرکت می تواند قیمت باشد. اما قیمت اسمی به تنهایی نمی تواند برای شناسایی سهام یک شرکت در بازار بورس راهنمای خوبی باشد.

نکته:

قیمت اسمی می تواند عامل تعیین کننده در ارزش سهام باشد. همچنین در مفهوم ارزش سرمایه نیز اهمیت زیادی دارد. عدد ۱۰۰ تومان مبنای محاسبات زیادی در بازار بورس و دیگر مفاهیم مالی است. همچنین سرمایه یک شرکت در بازار بورس از ضرب تعداد سهام آن در عدد۱۰۰ تومان به دست می آید. برای این که تعداد سهام یک شرکت را تعیین کنید باید سرمایه موجود شرکت را بر عدد ۱۰۰ تومان تقسیم کنید.

4. منظور از قیمت واقعی سهم چیست؟

قیمت واقعی یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که سهام بر اساس آن در بورس معامله می‌شود. آنچه که قیمت سهم در بورس را تعیین می‌کند، میزان عرضه و تقاضا برای یک سهم است. مثلا ممکن است به علت عملکرد خوب یک شرکت، سرمایه‌گذاران زیادی متقاضی خرید سهام آن شرکت در بورس باشند. بنابراین، قیمت آن در بورس بر اساس میزان تقاضا، افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است این افزایش تا چند برابر قیمت اسمی هم ادامه پیدا کند. در نقطه مقابل، ممکن است عملکرد ضعیف یک شرکت باعث بی­‌رغبتی سرمایه­‌گذاران به خرید یا نگهداری سهم مورد نظر و در نتیجه، افزایش عرضه آن در بورس شود. در این صورت، با افزایش عرضه، قیمت سهم کاهش پیدا می‌کند. اگر این روند ادامه یابد، ممکن است قیمت سهم حتی به زیر قیمت اسمی یعنی ۱۰۰ تومان هم برسد. بنابراین، قیمت بازار یک سهم، قیمتی است که در بورس، برای سهم تعیین می‌شود.

سهام چیست؟

همان‌طور که در مقاله سهام چیست مطرح شد، در شرکت­‌های سهامی، سرمایه شرکت به بخش‌های برابر که سهام نامیده می­‌شوند تقسیم می­‌گردد. مثلا شرکت سهامی الف را در نظر بگیرید که ۵۰ میلیون تومان سرمایه دارد و هر سهم آن ۱۰۰ تومان است. در نتیجه این شرکت ۵۰۰۰۰۰ سهم ۱۰۰ تومانی دارد. هر فردی که سهام شرکت را خریده باشد سهام­‌دار نامیده می­‌شود. برای تمامی سهام‌­داران برگه سهام صادر می‌­شود که روی آن مبلغی به عنوان قیمت نوشته شده است. به مبلغی که روی برگه سهام نوشته شده «مبلغ اسمی سهم» می‌گویند. اما سؤالی که مطرح می­‌شود این است که آیا مبلغ دیگری به غیر از اسمی داریم؟

تفاوت قیمت اسمی و قیمت واقعی در چیست؟

منظور از ارزش اسمی سهم، مبلغی است که در اساسنامه شرکت برای هر سهم تعیین شده و این مبلغ روی ورقه سهم درج می‌­شود. پس در واقع مبلغ اسمی هر سهم، حاصل تقسیم کل سرمایه شرکت بر تعداد سهام آن است. در ایران ارزش هر سهم ۱۰۰۰ ریال یا ۱۰۰ تومان است و معمولاً قیمت واقعی سهم، همان ارزشی است که سهم در بورس اوراق بهادار دارد. این قیمت تحت تأثیر وضع شرکت، فعالیت و درآمدهای آتی شرکت از ارزش اسمی سهم کمتر، بیشتر یا با آن برابر می‌شود. مثلا ارزش سهمی شرکت الف، ۱۰۰ تومان است ولی به خاطر عملکرد خوب شرکت و عقد قرارداد خارجی در حال حاضر سهام آن به قیمت ۲۰۰۰ تومان در بازار اوراق بهادار مبادله می­‌گردد؛ این ۲۰۰۰ تومان، ارزش واقعی آن سهام است.

نکته:

نکته قابل توجه این است که در تعیین میزان مشارکت، تعهدات و بهره‏‏‏‏‏‌­مندی از منافع صاحب سهم، مبلغ اسمی سهم مبنای محاسبه خواهد بود و مبلغ واقعی دخالتی در این وضعیت نخواهد داشت. حاصل­‌ضرب ارزش اسمی هر سهم در تعداد سهامی که شرکت منتشر کرده، سرمایه قانونی شرکت را معرفی می‌کند. از طرف دیگر، حاصل‌ضرب قیمت واقعی سهام در تعداد سهام، ارزش سهام شرکت را نمایان می­‌سازد. همچنین علاوه بر سهام، در ارتباط با اوراق مشارکت نیز مفهوم ارزش اسمی اهمیت دارد. ارزش اسمی اوراق قرضه تعیین ‌کننده ارزش سررسید و ارزش ریالی بهره‌های پرداختی هستند به همین دلیل، اهمیت زیادی دارند.

ارزش واقعی اوراق مشارکت نیز ممکن است کمتر، بیشتر یا برابر با ارزش اسمی آن باشد. عواملی مانند نرخ بهره بازار و میزان اعتبار اوراق قرضه، تعیین‌ کننده ارزش واقعی آن هستند. تفاوت ارزش اسمی و واقعی در رابطه با نرخ بهره نیز وجود دارد. در واقع، تفاوت نرخ بهره اسمی و واقعی با طرح نرخ تورم معنا پیدا می‌کند. در یک اقتصاد تورمی، نرخ بهره واقعی، نتیجه تفریق نرخ بهره اسمی از نرخ تورم خواهد بود.

لطفا نظرات خود در رابطه با مقاله تفاوت قیمت واقعی و قیمت اسمی در بورس را با ما به اشتراک بگذارید.

شاد و پیروز باشید.